Bevers in de stad

De bever

Bevers vervullen wereldwijd door hun natuurlijke gedrag een bijzondere rol binnen de ecologie. Het zijn zogeheten systeembouwers. Ze zijn in staat de omgeving naar hun hand te zetten. Veel andere diersoorten liften hierop mee zoals otters, ijsvogels, kikkers, insecten en vleermuizen. Dit biedt kansen voor het verhogen of versterken van de biodiversiteit ter plaatse.

Bevers waren door verlies van leefgebied en overbejaging onder meer om hun vacht wereldwijd bijna uitgestorven. Dankzij natuurbescherming en succesvolle herintroducties wereldwijd gaat het ook in noord Nederland inmiddels weer goed met de populatie.

Waar leeft de bever

Bevers leven alleen of met hun gezin in een eigen territorium. Ze zijn het meest schemer -en nachtactief. Overdag verblijven ze in gegraven holen in de oever of in een burcht gebouwd van takken en modder. Dat kan ook in de directe nabijheid zijn van menselijke activiteiten. Bevers kunnen met hun graafactiviteit oevers of taluds (deels) doen verzakken. Beverholen zijn lastig in kaart te brengen en zijn soms pas zichtbaar als ze (deels) inzakken. Als de veiligheid in het geding komt kan er door professionals worden ingegrepen.

Knaagsporen

Bevers knagen aan bomen voor voedsel, om hun tanden mee te slijpen en om bouwmateriaal (takken) ter verzamelen. Boomsoorten zoals wilg die zijn mee- geëvolueerd met de bever kunnen goed tegen bevervraat. In de lente en zomer lopen deze vaak weer uit. Op andere plekken ontstaat ruimte en licht voor diverse andere planten- en boomsoorten om te groeien. Op deze manier zorgen bevers voor verjonging en variatie langs de oever van het water. In een meer stedelijke omgeving kan het knagen aan en soms compleet vellen van bomen en struiken als ongewenst worden ervaren. Ook kan het leiden tot onveilige situaties.

Het is in dat geval raadzaam bomen tijdig te voorzien van een goed geplaatst raster. Ook is het mogelijk om met een hekwerk of stroomdraadje de bever de toegang te ontzeggen vanuit het water naar de tuin. Bevers bewegen zicht het meest in een strook van 20 meter vanaf het water, uitzonderingen daargelaten.

Waterwerkers

Bevers staan bekend om hun dammenbouw. Voor de veiligheid wil de bever de ingang van hun hol of burcht graag onder water. Door het bouwen van een beverdam van takken, planten en modder in een watergang wordt het waterpeil plaatselijk verhoogd. Door het verhogen van het waterpeil worden ook meer plekken voor de bevers bereikbaar. Meer plekken om te eten, meer plekken om bouwmateriaal voor de burcht of de beverdam te oogsten. De ontstane ruigte biedt dekking en variatie in vegetatie en eventuele vernatting door opgestuwd water kan de natuur plaatselijk flink verrijken.

In een stedelijke omgeving is vaak sprake van een gecontroleerd watersysteem om de waterhuishouding in goede banen te leiden en natschade te voorkomen. Ook in een stedelijk omgeving bouwen bevers soms beverdammen of drukken ze watervoerende duikers dicht. Te veel opstuwing van water door deze beveractiviteit kan problemen geven. Waterschap of gemeente zal in dat geval de situatie bekijken en zo nodig actie ondernemen zoals het verlagen of verwijderen van de dam of opstopping.

Bevers en mensen

Bevers ondervinden ook hinder van menselijke activiteiten Hun leefgebied is op veel plekken doorsneden door wegen. In de nabijheid van mensen vallen helaas dus ook verkeersslachtoffers onder de dieren.

Rondslingerend visdraad en zwerfvuil kan bevers verwonden. In het leefgebied van een bever is het veiliger om honden aangelijnd te houden. Bevers zijn en blijven wilde dieren. Ze willen het liefst met rust gelaten worden. Bewonder hun aanwezigheid dan ook van een afstandje.

De bever is een beschermde diersoort

Bevers zijn bij wet streng beschermd. Er is een vergunning van de Provincie nodig om werkzaamheden te verrichten die de leefomgeving van de bever verstoren. Denk aan het verwijderen van een beverdam of het dichtmaken van een beverhol. Dit kan nodig zijn omdat er teveel schade wordt aangericht aan bijvoorbeeld een dijk of een fietspad. Dit soort werkzaamheden dienen altijd deskundig begeleid te worden.

In Noord Nederland is een Beverbeheerplan van kracht. Aan de hand van hierin beschreven protocollen wordt er per situatie bekeken wat er kan worden gedaan.

Wat te doen als je een bever ziet?

Zie je een bever of sporen van de bever? Laat het ons dan weten. Waarnemingen zijn van belang om tijdig in te kunnen grijpen bij (dreigende) conflicten tussen mens en dier, maar ook om een vinger aan de pols te houden wat betreft het welzijn van dit bijzondere dier.