De Onlanden

Tussen 2007 en 2012 is het gebied De Onlanden -op de grens van Groningen en Drenthe- ingericht voor de berging van water in combinatie met natuur. Er is toen 2000 hectare waterberging gerealiseerd. Een groot deel van De Onlanden is aangewezen als Natura 2000 gebied, vooral vanwege moeras- en watervogels. De Onlanden heeft zich ontwikkeld tot een bijzonder en waardevol gebied. Recreatief kan daar ook van genoten worden door de aanwezige kanoroutes, fietspaden, wandelroutes en natuurbeleefpunten.

Nieuwe ontwikkelingen

Klimaatscenario’s voorspellen steeds vaker periodes met hevige en langdurige regenval. Hierdoor is het in toekomst nodig om tijdelijk extra water te bergen. De drie noordelijke provincies en drie noordelijke waterschappen hebben via het project ‘Droge Voeten 2050’ onderzocht welke maatregelen genomen moeten worden om wateroverlast tot 2050 tegen te kunnen gaan. Een onderdeel van het maatregelenpakket is de optimalisatie van De Onlanden.

Waterschap Noorderzijlvest wil als initiatiefnemer extra waterberging in De Onlanden realiseren, om zo wateroverlast in de regio zoveel mogelijk te voorkomen. Er kan nu 7,5 miljoen kuub water in De Onlanden opgevangen worden. In de plannen voor de waterberging moet extra ruimte komen voor nog eens 5,2 miljoen kuub water. Om dit mogelijk te maken heeft het waterschap Gedeputeerde Staten van de provincie Drenthe verzocht een projectprocedure in het kader van de Omgevingswet te doorlopen. Gedeputeerde Staten is het bevoegd gezag voor het vaststellen van het Projectbesluit. In maart (2022) is de provincie Drenthe op verzoek van het waterschap gestart met de procedure voor de extra waterberging in De Onlanden (zie https://zoek.officielebekendmakingen.nl/prb-2022-2800.html).

Welke maatregelen zijn nodig om extra water te bergen?

Waterschap Noorderzijlvest heeft aangegeven dat het vervangen van vaste stuwen door beweegbare stuwen een mogelijke maatregel is om de bergingscapaciteit te vergroten is. Daarnaast moeten op een aantal locaties bestaande kades worden opgehoogd.

In De Onlanden zijn bijzondere natuurwaarden aanwezig. Welke impact de plannen hebben op de natuur wordt onderzocht. Uitgangspunt is dat de aanwezige natuurwaarden niet in kwaliteit achteruit mogen gaan. Bij voorkeur wordt gekeken om de bestaande natuur te versterken.

Afgelopen periode

Om een besluit te kunnen nemen over het Projectbesluit, is het nodig dat het waterschap een milieueffectrapport (MER) opstelt. De voorgenomen onderzoeksaanpak, met de reikwijdte en detailniveau, is door het waterschap beschreven in de ‘Toelichting Projectbesluit en Milieueffectrapportage’ (hierna Toelichting). De Toelichting heeft van 11 maart 2022 tot en met 5 mei 2022 ter inzage gelegen. De provincie Drenthe ontving tijdens deze periode in totaal 30 reacties. De reacties zijn samengevat en beantwoord in de Nota van Antwoord. In de reacties konden ook koppelkansen en oplossingsrichtingen worden aangedragen. Deze worden in de Nota Kansrijke Oplossingsrichtingen beoordeeld op kansrijkheid, aan de hand van de meegegeven uitgangspunten en voorkeuren uit de Toelichting.

Daarnaast ontving de Provincie een advies van de Commissie m.e.r.

Gedeputeerde Staten hebben de Toelichting (pdf, 2.1 MB), de Nota van Antwoord (pdf, 847 kB) en Nota van Kansrijke Oplossingsrichtingen (pdf, 2.4 MB) op 29 november 2022 vastgesteld.

Vervolgproces

Met de vaststelling van de Toelichting, Nota van antwoord en Nota van Kansrijke oplossingsrichtingen is de verkenning voor de extra waterberging van De Onlanden afgesloten. Inmiddels zijn er drie oplossingsrichtingen onder de loep genomen. Naast twee bestaande oplossingsrichtingen uit de Toelichting (‘Alternatief Droge Voeten 2050’ en ‘Compartimentering kwetsbaar natuurgebied’) is er ook een nieuw ingebrachte oplossing meegenomen in het MER, genaamd ‘Hooiwegvariant’. Deze variant is gekozen als voorkeursalternatief door Gedeputeerde Staten van de provincie Drenthe.

Met de Hooiwegvariant wordt de waterberging binnen de bestaande kades van De Onlanden gerealiseerd. Ook worden er extra maatregelen genomen om de natuurwaarden te behouden en te versterken.

De komende maanden werkt waterschap Noorderzijlvest verder aan de milieueffectrapportage van de 'Hooiwegvariant'. Daarbij wordt gekeken of er maatregelen nodig zijn, die eventuele negatieve effecten kunnen voorkomen. De direct belanghebbenden worden betrokken bij de uitwerking van het plan. Het ontwerp projectbesluit en het milieueffectrapport liggen in de loop van 2024 ter inzage.

Voor meer informatie kunt u ook kijken op de website van het waterschap: https://www.noorderzijlvest.nl/optimalisatie-van-de-onlanden.