Unieke geschiedenis
Er is in 2008 door het RCE veel materiaal verzameld. Jaarringonderzoek van de eikenbomen heeft duidelijk gemaakt dat de jaarkalender van de eik met ca. 700 jaar verlengd kan worden.
De betekenis daarvan is vooral wetenschappelijk. Jaarringonderzoek houdt verband met verschillen in klimaatomstandigheden, waardoor bomen het ene jaar minder snel groeien (of juist langzamer) dan het andere jaar.
Uit jaarlijks verschillende dikten van jaarringen van bomen kan om die reden een heel goede indruk verkregen worden van vroegere klimatologische omstandigheden. De jaarringen zijn zo karakteristiek, dat ze ook heel goed gebruikt kunnen worden voor dateringen.
Vanaf nu kan tot 6.900 voor Christus de jaarlijkse groei van de eik in ons land gereconstrueerd worden. Waarom het bos ruim 6000 jaar geleden plotseling op hield te bestaan is een groot raadsel.
Vroegste bewoningsgeschiedenis
Dit oerbos groeide in een periode die archeologen met de term Mesolithicum of Midden-Steentijd aanduiden (8800 - 4900 v.Chr.).
De bevolking leidde een nomadisch bestaan. Het waren jager-verzamelaars die in hun levensonderhoud voorzagen door de jacht op groot en klein wild en het verzamelen van eetbare planten, eieren en vruchten.
De nederzettingen van deze rondtrekkende bewoners waren relatief klein. Naast basiskampen – waar grotere groepen wat langer verbleven - zullen er veel kleine jachtkampen geweest zijn.
Vanuit dit soort kleine ‘satellietnederzettingen’ opereerden enkele jagers gedurende een beperkt aantal dagen om de groep van voldoende vlees te voorzien. Hun prooi bestond onder meer uit herten, beren, oerossen en wilde zwijnen.
Archeologen vinden op mesolithische vindplaatsen vaak alleen de vuurstenen werktuigen terug en het afval dat bij het maken daarvan achterbleef. Heel soms worden er haardplaatsen aangetroffen.
Een bijzonder voorwerp uit deze tijd is de boomstamkano van Pesse. Deze kano is gemaakt uit een grove den en is het oudste vaartuig ter wereld. Hij wordt geëxposeerd in het Drents Museum.
Ongetwijfeld zijn er mesolithische jager-verzamelaars in de buurt van het oerbos geweest, maar echte bewijzen daarvoor zijn nog niet aangetroffen.