Havelterberg - het derde Aardkundige Monument
Havelterberg onthuld als aardkundig monument
De provincie Drenthe en de gemeente Westerveld hebben op 20 juni 2013 de Havelterberg onthuld als derde aardkundig monument in Drenthe. De Havelterberg, met zijn bewogen geschiedenis, is een van de meest prominente stuwwalrestanten in de provincie Drenthe. Het landschap laat verschillende aardkundige en cultuurhistorische ontwikkelingen zien van 150.000 jaar geleden tot nu.
Aardkundige monumenten vertellen veel over de natuurlijke ontstaanswijze van een gebied. Gedeputeerde Henk van de Boer: ‘Met deze status laten we aan een breed publiek zien dat respect voor de bijzondere ontstaansgeschiedenis en het gevarieerde landschap hier op zijn plaats is. Het ontstaansverhaal wordt nu voor toekomstige generaties beschermd en behouden.'
Basisscholen De Bosrank uit Havelte en De Veldwikke uit Darp hadden de primeur. Enkele leerlingen onthulden samen met de gedeputeerde en wethouder Roelof Martens van de gemeente Westerveld een informatiepaneel aan het wandelpad tussen de hunebedden 53 en 54 en Het Hunehuis (Hunebeddenweg 1, Darp).
De Havelterberg is een complex van stuwwallen, in zeer gave staat. De wallen werden ongeveer 150.000 jaar geleden opgestuwd door landijs tijdens de ijstijd Saalien. Naast de aardkundige ontstaansgeschiedenis liet de Tweede Wereldoorlog bijna nergens anders in Drenthe zoveel zichtbare sporen achter als in het gebied van de Havelterberg. In 1942 startte de Duitse bezetter met de aanleg van ‘Fliegerhorst Havelte'.
Het is nooit voltooid, maar heeft het landschap onbedoeld een meerwaarde gegeven. Opvallend zijn de openluchthangars en de startbanen, die zich hebben ontwikkeld tot bijzondere graslanden met orchideeën en andere bijzondere planten. De bomkraters zijn voortplantingsplaatsen voor amfibieën.
Het aardkundig monument Havelterberg is gerealiseerd door de provincie Drenthe, in samenwerking met de gemeente Westerveld, Recreatieschap Drenthe, Natuurvriendenhuis Het Hunehuis van het Nivon, het Archeologisch Centrum West-Drenthe en Staatsbosbeheer. Het gebied heeft een Europese Natura 2000 status.
Het Drouwenerzand werd in 2009 onthuld als eerste aardkundige monument in Drenthe. Het bodemprofiel in Donderen volgde op 28 november 2012.