BOX 2

Water is voor hoogvenen cruciaal

Behalve voldoende neerslag moet de waterafvoer, zowel horizontaal naar de buitenzijde van het hoogveen, als verticaal naar de zandondergrond, beperkt zijn.

Anders wordt er onvoldoende regenwater vastgehouden en kan er nooit sprake zijn van een levend hoogveen waar veenmossen kunnen groeien.  Veenmossen kunnen het twintigvoudige van hun eigen gewicht aan water vasthouden.

Hoogveengebieden zijn niet alleen enigszins bol met een relatief hoog centrum, maar ook kleddernat. Bekijken we de opbouw van een hoogveen wat meer in detail, dan bestaat een hoogveen uit een bovenste laag bestaand uit veenmossen met enkele kruiden en grassen.

Deze laag, ook wel acrotelm genoemd, is ca. 30-70 cm dik en bestaat uit weinig vergaan organisch materiaal, Het heeft een hoge waterbergingscapaciteit en een goede waterdoorlatendheid. De laag daaronder, het catotelm, bestaat uit samengepakt veen en  heeft daardoor een geringere doorlatendheid.

Door deze opbouw heeft een hoogveen ondanks de relatieve hoge ligging in het landschap toch een stabiele en hoge grondwaterstand. In natte tijden stijgt het regenwater snel tot in de acrotelm vanwege de grote doorlatendheid.

Ook ontstaat daardoor een snelle, maar gelijkmatige afstroming van het te veel aan regenwater dat niet door het veenmos wordt vastgehouden.

In droge perioden daalt de waterstand tot in de catotelm. In die drogere periodes neemt de waterafvoer en het waterverlies snel af.

Deze wisselwerking tussen de bovenste en de onderste laag van het hoogveen wordt ook wel aangeduid als het zelfregulerende vermogen van hoogvenen. De grootste bedreiging voor levend hoogveen is als de ontwatering in de omgeving zo groot is dat er meer water wegstroomt.

Het is anno 2016 onmogelijk om het hele vroegere hoogveenlandschap te herstellen. De maatregelen die de komende jaren worden genomen, zijn gericht op het verhogen van de grondwaterstand in de directe omgeving van het veen.

Langs de buitengrenzen van het projectgebied worden keileemwallen en waterbassins, aangelegd. Deze maatregelen verminderen het wegstromen van water uit het  Bargerveen.

Door alle maatregelen vanen actief beheer door Staatsbosbeheer blijft dit onvervangbare onderdeel van het vroegere Bourtanger Moor behouden.

Bovendien komt de veenvorming binnen de grenzen van het Bargerveen weer op gang en krijgen planten en dieren van het veenlandschap weer alle kansen te floreren!