Natuur

Dit deelgebied omvat de kern van het Drents Plateau. Deze ‘hoogvlakte’ bestaat uit arme zandgrond en was in voorgaande eeuwen bedekt met uitgestrekte heidevelden met plaatselijk vennen en veentjes. Vanaf eind negentiende eeuw is het merendeel van de heidevelden ontgonnen tot landbouwgrond of – door aanplant dan wel spontaan – veranderd in bos. Verspreid over het deelgebied zijn kleinere en grotere heidevelden en vennen en veentjes bewaard gebleven.

Op het Drents Plateau ontspringen meerdere beken. In Hartje Drenthe zijn dit de Beilerstroom (die stroomafwaarts voorbij Beilen eerst de naam Dwingelderstroom krijgt en na Dwingeloo Oude Vaart heet), het Oude Diep en de Ruiner Aa. Het deelgebied omvat alle bovenloopjes van deze beken, waaronder de Elperstroom; de midden- en benedenlopen vallen erbuiten.

De van oorsprong soortenrijke schrale en vochtige graslanden in de beekdalen zijn grotendeels omgezet in goed ontwaterde grasakkers. Op enkele plekken in het deelgebied zijn nog soortenrijke beekdalgraslanden te vinden of neemt het aantal aan beeksystemen gebonden soorten door natuurontwikkeling weer toe. Zo verschijnen er op talrijke plaatsen weer orchideëen.

Zowel binnen als buiten de natuurgebieden komen in Hartje Drenthe hoge natuurwaarden voor. Het deelgebied telt liefst vijf Natura2000-gebieden: Dwingelderveld (tevens Nationaal Park), Leggelderveld, Elperstroomgebied, Mantingerbos en Mantingerzand.

Verspreid in het gebied liggen grote en kleine natuurgebiedjes. In het cultuurlandschap is ook nog veel aan natuur te beleven *.