Mars- en Westerstroom

Beekdalen, essen, Celtic fields, hunebedden, grafheuvelgroepen & grafvelden, Prehistorische route en historische stadskern Coevorden

In het gebied Mars-Westerstroom ontleent haar naam aan de gelijknamige hoofdbeken in dit gebied, die in hun lange loop verschillende namen dragen: de Geeserstroom, het Loodiep, het (Nieuwe) Drostendiep, de Aalderstroom. Aan de oostkant wordt de grens tussen de gemeente Coevorden en de gemeente Emmen gevormd door de Sleenerstroom; op de zuidelijk grens van het gebied stroomt het Schoonebeekerdiep of de Grenz Aa die de grens met Duitsland markeert. Net als in de andere gebieden in Drenthe, zijn alle aanwezige beekdalen en beken in dit gebied van provinciaal belang archeologie. Dat geldt ook voor de in dit gebied aanwezige essen, Celtic fields, de hunebedden D49 bij Schoonoord en D50 en 51 bij Noord-Sleen en de route van de prehistorische weg over de Hondsrug.

Van de in dit gebied bekende Celtic fields ligt er een op de grens van de gemeente Coevorden en de gemeente Borger-Odoorn (Zuiderveld, Klijndijk), een in de gemeente Emmen (Emmerveld) en 7 geheel binnen de gemeente Coevorden.

Op hetSleenerzand, ten noorden van Noord-Sleen komt een aantal kernkwaliteiten archeologie samen: grafheuvels waaronder een zogenaamde galgenberg, hunebed D49, nederzettingsporen en een Celtic field. Meer dan een paar duizend jaar bewoning en gebruik op dezelfde plek. Dit gebied scoort hoog vanwege haar ensemblewaarde en grote tijdsdiepte.

Het Hunnenekerkhof

De zogenaamde ‘Grevenberg grafheuvel’ die deel uitmaakt van het archeologisch monument het ‘Hunnenkerkhof’ in Oosterhesselen is mogelijk in de late Middeleeuwen en/of nieuwe tijd ook als galgenberg gebruikt. Het ‘Hunenkerkhof’ is een grafveld uit de midden-bronstijd - ijzertijd. In de eerste vermelding van de site in de 19de eeuw is sprake van een vijftigtal grafheuvels, rond, rechthoekig en vierkant van vorm. Tegenwoordig wordt aangenomen dat het grafveld uit meer dan 400 graven heeft bestaan. Een zestal daarvan zijn in 1975 gereconstrueerd en toegankelijk gemaakt voor publiek. Al het onderzoek aan het monument vanaf 1843 tot nu, feitelijk de ‘biografie’ van het monument, is in de 125ste jaargang van de Nieuwe Drentse Volksalmanak (2008) overzichtelijk op een rij gezet.

Het Hunnenkerkhof is sinds 1872 in eigendom van de provincie Drenthe, sinds 1985 rijksmonument en wordt beheerd door het Drentse Landschap.

Molenakkers II

Een andere, prehistorische locatie van provinciaal belang dankt haar naam aan het locale toponiem ‘Molenakkers’, waarbij de ‘II’ verwijst naar het feit dat op de locatie van het monument de tweede bouwfase van de gelijknamige, reeds gerealiseerde woonwijk, was voorzien. Toen uit proefsleuvenonderzoek bleek dat op de voorgenomen bouwlocatie sporen van nederzettingen uit de late bronstijd en ijzertijd aanwezig waren, is om behoud in-situ te realiseren omgezien naar een andere bouwlocatie. De site maakt deel uit van de cultuurlandschappelijke en aardkundige waardevolle es aan de westkant van Dalen. Bijzonder is dat in de proefsleuven zowel sporen van de bronstijd-nederzetting als het behorende urnengrafveld zijn terug gevonden. Die combinatie maakt deze site tot een archeologisch monument van ‘zeer hoge archeologische waarde’ - de hoogste waarderingscategorie in de archeologische monumentenzorg.

Middeleeuwse stadskern Coevorden

Uit een veel jongere tijd, maar minstens zo belangrijk voor de geschiedenis van Drenthe, is de historische, middeleeuwse stadskern van Coevorden.

Hoewel Coevorden zijn huidige imago vooral ontleent aan haar geschiedenis als 16 de- en19 de-eeuwse vestingstad, kent het een belangrijke middeleeuwse geschiedenis waarvan de fysieke kern wordt gevormd door het mottekasteel. De motte van Coevorden en de middeleeuwse uitleg buiten het kasteelterrein zijn nog steeds (deels) herkenbaar in het verloop van het huidige stratenpatroon. Uit recent onderzoek op verschillende plaatsen in de stadskern van Coevorden weten we dat ook in de bodem nog ontelbare sporen en relicten uit de middeleeuwse en latere stad liggen opgeslagen.