Drentsche Aa

Waardevol cultuurlandschap met ensemblewaarde

Vanwege haar waardevolle cultuurlandschap met samenhangende en grote archeologische complexen/ensemblesis het hele Drentsche Aa-gebied benoemd als provinciale kernkwaliteit archeologie. Het gaat daarbij om zowel de archeologische verwachting van het gebied, waaronder de essen en de beekdalen, als om bekende archeologische vindplaatsen op de Archeologische Monumentenkaart van Drenthe (zogenaamde AMK-terreinen).

Verwachtingsgebieden

Op de gemeentelijke archeologiekaarten is op provinciaal verzoek bij de beekdalen rekening gehouden met hun specifieke dubbele geaardheid: lage archeologische verwachting als het gaat om nederzettingen of grafvelden (te nat) en hoge archeologische verwachting als het gaat om uitzonderlijke, zeer waardevolle en/of goed geconserveerde fenomenen zoals offers en houten veenwegen. Grote delen van het beekdalsysteem van de Drentsche Aa, zoals het Gasterensche Diep, het Rolderdiep, de Scheebroeker loop, het Anlooërdiepje, het Zeegserloopje en het Andersche diep lijken als onaangetast te kunnen worden bestempeld en zijn daardoor van groot archeologisch belang.

AMK-terreinen

Onder deze monumenten bevinden zich de middeleeuwse karrensporen van het Balloërveld en de Gasterse Duinen, zes hunebedden (D6, D10, D15 t/m D18), een pingoruïne bij hunebed D15 waar op de ringwal mesolithische jachtkampjes liggen, sporen van een vroeg-middeleeuws dorp op de Holtesch van Hooghalen en Celtic fields .

Ook van provinciaal belang zijn de grafheuvelgroepen van Adderhorst en het Oudenmolense Diep (een clustering van grafheuvels respectievelijk aan weerskanten van het Zeegser loopje en het Oudemolense Diep), Wester Esch-Oost, (gemeente Tynaarlo), het tumulibos bij Rolde (provinciaal eigendom), Kampsheide bij Balloo en het Balloërveld .

Een bijzondere categorie binnen het archeologisch erfgoed van Drenthe zijn de offerveentjes. Deze zijn buitengewoon zeldzaam in Nederland. In de Drentsche Aa zijn er vijf benoemd als provinciale kernkwaliteit: het Siepelveentien bij Zeegse, het Bolleveen bij Taarloo, de Legelpoele en het Boekweitenveen bij Eext en het Kreushaarveentje bij Anderen.