Essen
Achter de ‘hoge archeologische verwachting' van de essen gaan onschatbare ‘afgedekte (pre)historische landschappen' schuil. De geografische spreiding van de essen beslaat een groot deel van de provincie. Hierdoor zijn ze bij uitstek representatief voor de beschrijving van de regionale geschiedenis van Drenthe. Aan de hand van de onder de essen verscholen (potentiële) archeologie is een samenhangend beeld van de ontwikkelingsgeschiedenis van Drenthe te krijgen. Alle, tot dusver uitgevoerde grootschalige opgravingen op Drentse essen zijn van grote betekenis geweest voor zowel de regionale als de landelijke geschiedschrijving. Bijvoorbeeld die op de essen van Pesse, Elp, Borger, Wijster, Emmen, Odoorn, Gasselte, Valthe, Dalen en Angelslo-Emmerhout.