Esmeer

Het Esmeer is de grootste pingoruïne van Drenthe met een doorsnee van circa vijfhonderd meter. Het is een rond meertje dat ten westen van Assen ligt, de oostelijke uitlopers van het natuurgebied Het Fochteloërveen. Het ligt deels in een heidegebied en deels in bos. Dit bos wordt nu beheerd door Staatsbosbeheer, maar is in het verleden aangepland door de gevangenen van Veenhuizen.

Het heidegebied aan de zuidzijde bestaat uit heide, dat nog nooit ontgonnen is. In het oosten liggen nog een paar laagveen petgaten ‘de Norgerpetgaten', overblijfselen van de turfwinning. Op de kaart van 1851-1855 ligt het Esmeer te midden van de ‘woeste grond' van het Kolonie Veld; een kleine waterloop stroomt vanaf het meer in noordwestelijke richting om uit te komen in de Kolonievaart. Het is dan al een groot open water, en niet zoals bij veel pingoruïnes een depressie die is dichtgegroeid met veen. Op de Franse kaart (1811-13) heet het water nog Esch Meer.

De geomorfologische kaart laat zien dat de pingoruïne op een ondergrond van keileem ligt (grondmorenevlakte), en dat hij omzoomt wordt door dekzandwelvingen aan noord- en oostzijde, terwijl de zuidzijde uit een hoogveenvlakte bestaat. Dit hoogveen valt binnen het natuurgebied. Op de hoogtekaart zie je dat rondom het Esmeer een wal aanwezig is. Deze is in het Zuidoostelijk deel het meest reliëfrijk en het hoogst.