Herstel heide voor robuuste natuur

Licht en lucht
De heide die afgelopen jaren op stukken werd overgenomen door struiken en bomen wordt weer zichtbaar. Om hier licht en lucht te scheppen maken struiken en bomen plaats voor een open landschap. Zo wordt de heide robuuster en kunnen we de Drentse cultuurlandschappen behouden voor de toekomst. Provincie Drenthe staat garant voor het herplanten van de bossen die verdwijnen. Sommige bomen blijven staan als dood hout. Dit biedt voedsel en schuilplaatsen aan in houtlevende insecten. Vogels die graag in holle bomen broeden vinden hier een nestje.

Dichtgroeien voorkomen
Doen we niets, dan groeien open heidelandschappen dicht door een teveel aan voedingsstoffen. Belangrijke oorzaak is de neerslag van stikstof. Dat zorgt voor een explosieve groei van planten die van stikstof houden zoals  grove den, berk en pijpestrootje (een grassoort). Deze planten verstikken dan andere soorten, die kwetsbaarder zijn. Als dit vaak gebeurt, kunnen hele ecosystemen verdwijnen. In het genoemde gebied staat de heide onder druk. Door de herstelmaatregelen krijgt dit cultuurlandschap weer een beetje ‘lucht’.

Zonne-aanbidder
Een voorbeeld is de klokjesgentiaan op het Dwingelderveld. Deze plant groeit in de vochtige heide of veengrond met een beetje kale grond. Hierin kunnen de zaden goed kiemen. Daarom voert Natuurmonumenten diverse plagwerkzaamheden uit. Zo wordt de heide wat meer ‘open’ om de klokjesgentiaan kans te bieden zich uit te breiden. Op het Dwingelderveld wordt de heide zelfs op kleine schaal handmatig geplagd en brengen we een beetje extra kalk aan. Er zijn nog maar weinig plaatsen in Nederland waar deze prachtige, zeldzaam wordende plant groeit en in Zuid Drenthe voelt ze zich goed thuis.

Nattigheid
De waterstand is in het verleden veranderd. Door het graven van greppels en sloten loopt water nu sneller weg. In het geval van een natuurgebied is dat meestal niet meer gewenst. In de heide van het Holtingerveld liggen veel greppels. Onderdeel van het project is dat diverse greppels weer dicht gaan. De hydrologie wordt zo hersteld. Zeldzame diersoorten zoals witsnuitlibel en heidekikker profiteren hiervan.

Robuuste heide
Op het Mantingerveld en Leggelderveld herstelt Natuurmonumenten een stukje oud cultuurlandschap. Bomen en struiken die hun schaduw en bladeren over de heide spreiden verdwijnen en maken plaats voor openheid en licht. Het weidse landschap dat nu weer zichtbaar wordt biedt plaats aan soorten als struikheide, tormentil en de levendbarende hagedis.

Begrazing
Het onderhoud wordt nu en in de toekomst mede uitgevoerd door de schapen die in het gebied lopen. Schapen eten dán weer heide en dán weer wat anders, zoals pijpestrootje of jonge berkjes. Zo voorkomen de schapen dat de heide weer begroeit met bos. Ze houden de heideplantjes kort, waar de klokjesgentiaan weer van houdt. Schapenbegrazing is een natuurlijke en effectieve vorm van natuurbeheer. Het is in Drenthe een beproefde methode en het is zeer duurzaam.

Oog voor de natuur
De Natuurherstelmaatregelen worden verspreid over zes jaren uitgevoerd (looptijd juni 2021-juni 2027). In het Dwingelderveld, Holtingerveld en Mantingerveld wordt dit najaar gestart met de werkzaamheden. In het Leggelderveld beginnen die volgend jaar. Uiteraard wordt er buiten het broedseizoen gewerkt. Het werk wordt gedaan in de maanden augustus tot en met februari. Door de spreiding in de tijd wordt de verstoring voor mens en dier zo veel mogelijk beperkt.

Bron: Natuurmonumenten