Op fietse naor 't wark
Dat Drenthe een prachtige groene provincie is waar je heerlijk kunt wandelen en fietsen, is voor niemand een geheim. Maar tegelijkertijd stappen veel Drenten vaak in de auto als ze ergens naartoe moeten. Om daar verandering in te brengen is ‘Drenthe reist Duurzaam’ in het leven geroepen, een initiatief van Provincie Drenthe. Programmaleider Margriet Speulman geeft tekst en uitleg.
“In 2021 is de officiële kick-off gegeven voor het programma Drenthe reist Duurzaam. De missie is dat werkgevers hun werknemers stimuleren om zo duurzaam mogelijk te reizen, voor zowel zakelijke reizen als reizen van en naar hun werk. Deze ambitie vloeit voort uit het Akkoord van Parijs. De ambitie is dat in 2030 8 miljard minder zakelijke (auto)kilometers worden gemaakt. Aangezien meer dan de helft van de wegkilometers in het personenvervoer werkgerelateerd is, hebben werkgevers een grote rol in het verduurzamen van de mobiliteit. Deze reductie leidt tot een forse brandstof- en CO2-besparing.
Drenthe is natuurlijk de fietsprovincie bij uitstek: prachtige natuur en een uitgebreid fietsnetwerk. Tegelijkertijd hebben we, vergeleken met de Randstad, hier geen groot openbaar vervoer-netwerk. Door corona heeft bovendien een deel van de OV-reizigers een alternatief gezocht voor de bus en trein. De verkoop van tweedehands auto’s heeft de afgelopen jaren een enorme boost gekregen. Dat is terug te zien in de cijfers: 90 procent van de verkeersbewegingen vindt plaats met de auto, bestelbus of vrachtwagen. De helft daarvan is woon-werk en zakelijk verkeer.
Werkgevers
“Met het programma Drenthe reist Duurzaam hebben we gekozen voor een werkgeversaanpak om hier verandering in aan te brengen. We richten ons vooral op de bedrijven met meer dan 100 werknemers. Voor deze categorie werkgevers zal er in de nabije toekomst mogelijk een rapportageplicht komt voor de CO2-uitstoot als gevolg van het woon-werk en zakelijk verkeer. Als bedrijven niet goed op koers liggen, krijgen ze vanaf 2025 een verplichting om slimmer en zuiniger te reizen.
Het programma informeert en ondersteunt werkgevers. We helpen bijvoorbeeld postcodescans uit te voeren. Zo breng je in beeld welke werknemers op basis van hun woonadres prima met de elektrische fiets of openbaar vervoer zouden kunnen reizen. Uit onderzoek blijkt dat autoafstanden vaak worden onderschat, terwijl fietsafstanden vaak korter zijn dan men denkt. 50 procent van de medewerkers woont gemiddeld gezien op een fietsafstand binnen een straal van 15 kilometer van het werk.”
Collegetours
“We gaan bij bedrijven langs met collegetours. We delen daar goede ideeën, zoals een reparatiesservice - de fiets wordt dan kosteloos gerepareerd of onderhouden terwijl de werknemer aan het werk is. Wat ook werkt is incentives aanbieden. Denk aan een plan waarbij werknemers die op de fiets komen punten verdienen, waarvoor ze leuke attenties krijgen. We proberen ook partijen aan elkaar te verbinden. Denk aan openbaar vervoerbedrijven, fietshandelaren en werkgevers. Als een bedrijf niet bereikbaar is met het OV, kun je daar samen afspraken over maken. Op plekken waar geen bussen rijden kun je ook deelfietsen aanbieden.
En het is natuurlijk slim om een fietsplan te hebben, waarbij de aanschaf van een fiets fiscaal aftrekbaar is. De politie in Assen stelt hiervoor € 2.000 per werknemer beschikbaar. Werkgevers kunnen er ook voor kiezen om de fietsregeling te verruimen door een hogere bijdrage te verlenen, de fietsfaciliteiten te verbeteren of de kilometervergoeding voor fietsen te verhogen. Een andere mogelijkheid is om het reizen per openbaar vervoer te stimuleren door bijvoorbeeld de aanschaf van een ov-kaart te (co)financieren of een deelfiets bij stations of bushaltes neer te zetten.
Enthousiasme
In Drenthe zijn zo'n 300 werkgevers met meer dan 100 werknemers. We zijn met een klein deskundig team dat werkgevers probeert te stimuleren en enthousiasmeren, we hebben inmiddels contact met een derde van deze werkgevers. We merken dat dit een onderwerp is dat leeft. Werkgevers en werknemers hebben meer oog gekregen voor het klimaat en voor gezondheid. Fietsen en wandelen houdt werknemers vitaler. En waar kan je dat nu beter doen in onze mooie Drentse fietsprovincie.
Door corona zijn mensen meer thuis gaan werken, waardoor de dagelijkse routine van in de auto moet stappen, is losgelaten. Als laatste zetje in de rug zijn er de hoge brandstofprijzen, dat zet mensen echt aan het denken over alternatieven. Werkgevers zijn dus echt wel bereid hierin mee te denken en te investeren, zoals je dat ook ziet bij de energietransitie. Investeren in gezondheid en duurzaamheid is een belangrijke secondaire arbeidsvoorwaarde geworden. Als je dit links laat liggen, sta je er als onderneming toch minder goed op.”
Zetje in de rug
“Drenthe reist Duurzaam is in ieder geval een positief programma. De ‘Fiets naar je Werk Dag’, afgelopen 19 mei, is daarvan een mooi voorbeeld. We straffen niet de autorijder, maar geven de fietser een zetje in de rug. We waren zeer tevreden over het aantal Drentse werkgevers dat meedeed aan deze actie. Maar volgend jaar willen we dat nog meer werkgevers zich aanmelden! Dat is ook wat we van anderen horen en waar we trots op zijn: de positiviteit en deelnamebereidheid van de Drentse werkgevers om mee te werken aan het verduurzamen van de mobiliteit en het verbeteren van de vitaliteit van de Drentse werknemers. We zijn pas begonnen en gaan nog met veel enthousiasme verder om Drenthe duurzaam te laten reizen!”
Kijk voor meer informatie op www.drenthereistduurzaam.nl
Drenthe reist Duurzaam is een initiatief van Provincie Drenthe en onderdeel van het Drents Mobiliteitsprogramma 2021-2030. In dit plan schetst de provincie Drenthe de richting voor duurzame mobiliteit de komende tien jaar. En als we het dan toch over ‘duurzaam’ hebben, laten we vooral uitgaan van onze Drentse kracht; Drenthe als fiets provincie. Gedeputeerde Nelleke Vedelaar: “We willen veel investeren in fietsen en bereikbaarheid, doormiddel van een netwerk met doorfietsroutes en voorzieningen te koppelen aan OV-knooppunten en hubs. Drenthe Reist Duurzaam draagt enerzijds bij aan de bewustwording van mensen over duurzame manieren van reizen en anderzijds kunnen werkgevers in Drenthe concrete stappen zetten op dit terrein. Een duurzame en inclusieve toekomst van mobiliteit, daar gaan we voor!”