‘Onze Lucht’: Drentse luchtkwaliteit in beeld dankzij burgerparticipatie
Citizen Science wordt het genoemd, het fenomeen waarbij (grootschalig) onderzoek geheel of gedeeltelijk door burgers wordt uitgevoerd, onder begeleiding van of in samenwerking met professionele wetenschappers. Dat middel is in de Noordelijke provincies ingezet om de fijnstofconcentratie in beeld te brengen. Voldoet de Drentse lucht aan de strenge normen die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelt?
De eerste meetperiode zit erop: van 15 februari 2021 tot en met 30 april van dit jaar hebben 700 sensoren in Noord-Nederland, waarvan 300 in Drenthe, de kwaliteit van de lucht gemeten. Dat gebeurt door middel van kastjes die de deelnemers zelf in elkaar hebben gezet. Dat kastje bevat een fijnstofmeter en vereist stroom en een internetverbinding. Daarna kan het meten beginnen; de apparatuur is voorgeprogrammeerd. “In 2 uur heeft iedereen die een beetje handig is dit kastje in elkaar gezet”, vertelt deelnemer Harm Paas.
Het burgerinitiatief vloeit voort uit het Schone Lucht Akkoord (SLA) dat op 13 januari 2020 is gesloten. Hiermee zet onze provincie zich de komende jaren samen met het rijk, andere provincies en gemeenten in voor het realiseren van een schone lucht en gezondheidswinst. De WHO-normen voor luchtkwaliteit zijn daarbij leidend. Dit akkoord loopt tot en met 2029 en richt zich op verschillende thema's, zoals mobiele werktuigen, industrie, woningen en houtstook en landbouw.
Bewustwording
Dit Citizen Science-project is gestart door de Faculteit Science and Engineering van de RUG, met Theo Jurriens als projectleider. “Drenthe heeft een aantal kernkwaliteiten”, vertelt hij: “Rust, donkerte en schone lucht.” Burgers bewust maken van het belang van die schone lucht, is belangrijk vindt hij. “En dit kastje helpt daarbij.”
De deelnemers moeten de aanschaf van het kastje zelf bekostigen. Kosten: 50 euro. Om burgers een zetje in de rug te geven, heeft Drenthe een incidentele subsidie van €7.275 verleend, zodat deelnemers de meetinstallatie voor de helft van de prijs kunnen aanschaffen.
Het rapport met daarin de resultaten van de eerste meetronde is inmiddels gereed. De eerste conclusie: ‘de luchtkwaliteit in Noord-Nederland is in het algemeen goed.’ In de koudere wintermaanden zijn wel verhoogde concentraties gemeten , wat mogelijk verband houdt met houtstook.
De onderzoekers sluiten af met deze overweging: ‘De luchtkwaliteit in Noord-Nederland is goed en dat willen we graag zo houden. Monitoring en frequente rapportage is daarbij een goed gereedschap. Het is mooi dat nieuwsgierige burgers in Noord-Nederland op deze wijze hun steentje bijdragen aan een behoud en verbetering van de leefomgeving.’
Luchtkwaliteit in beeld
De provincie Drenthe beschikt over een luchtkwaliteitsplan, dat je hier vindt:
Luchtkwaliteit - Provincie Drenthe. Ook communiceert de provincie als er sprake is van een smogalert of een stookalert, via haar social media kanalen.
VoorDrenthe: Mede mogelijk gemaakt door
In de reeks ‘VoorDrenthe: Mede mogelijk gemaakt door’ belichten we vanuit twee kanten samenwerkingen tussen partners in Drenthe en de provincie Drenthe. Via video komt een partner aan het woord. Dit kan gaan over een subsidieregeling waar hij/zij gebruik van heeft gemaakt of een andere vorm van partnerschap. In tekst komt de rol van de provincie aan bod. In Drenthe doen we het samen, zoals deze reeks laat zien.