‘Een mooi akkoord, waar iedereen zich in herkent. Daar gaan we voor’

Roelie Goettsch en Johan Baltes zijn ervaren Statenleden, samen beschikken ze over 20 dienstjaren in het Drents Parlement. Goettsch (PvdA) was acht jaar Statenlid, waarvan vier jaar als fractievoorzitter van haar partij. Zij maakt zich onder andere hard voor diversiteit, zoals meer vrouwen in de politiek. Baltes (VVD) was twaalf jaar Statenlid en is daarnaast als consultant actief op het gebied van management, coaching en mediation. 'Oude rotten’ noemde Dagblad van het Noorden hen. ‘Maar zo voel ik me niet hoor’, zegt Goettsch. ‘Feit is natuurlijk wel dat wij hebben geleerd hoe de hazen lopen.’

Daarbij doelt zij niet alleen op de formaliteiten. ‘Door onze parlementaire ervaring zijn we ook inhoudelijk op de hoogte van de dossiers. En daarbij komt dat wij beide ervaring hebben met formeren.’ Goettsch was informateur na de vorige verkiezingen, waarbij Forum voor Democratie met zes zetels de belangrijkste nieuwkomer was. Baltes was formateur toen zijn partij voor het eerst de grootste was in Drenthe, in 2015.

Onervaren

Hun professionele, politieke en levenservaring komt goed van pas in dit formatieproces. De BBB is niet alleen de grote winnaar, de partij is ook het minst ervaren op politiek en bestuurlijk gebied. Slechts twee van hen hebben daarin ervaring. Goettsch: ‘Je begint dus echt bij het begin. Dat betekent dat je veel energie en aandacht moet geven aan zowel het formatieproces, hoe zoiets werkt, als de inhoud.’

Wat hierbij helpt is dat de formateurs een heldere structuur hebben neergezet waarbinnen het formatieproces plaatsvindt. Baltes: ‘We hebben een plan van aanpak opgesteld waarin we alle stappen om te komen tot een coalitieakkoord hebben uiteengezet. Daar hoort een tijdspad bij, waarbij we uitgegaan zijn van 4 à 5 dagdelen per week die de onderhandelaars en wijzelf aan dit proces besteden. In dit tempo, en zonder al te grote hobbels, zouden we begin juli gereed moeten zijn.’

Onderling vertrouwen

Nadat deze piketpalen geslagen waren, zijn de inhoudelijke onderwerpen aan bod gekomen. Daarbij is gekozen voor een graduele aanpak; van lichte naar zwaardere dossiers. Baltes: ‘Je moet eerst aan elkaar wennen en aan de systematiek. Met deze werkwijze ontstaat er onderling vertrouwen. De machine loopt immers niet in één keer, je moet in het juiste ritme komen.’

Dat ritme hebben de beoogde coalitiepartijen inmiddels te pakken, over de ‘eenvoudige’ dossiers is men het eens. De vraag is hoe het zal gaan met de zwaardere dossiers. Goettsch: ‘Het enige wat ik daarover kan zeggen is: we gaan ervoor. Je weet nooit precies wat er gebeurt. Feit is dat we op schema liggen, dat er een goede sfeer is en dat we werken binnen een duidelijke structuur. Aan het eind van de rit moet er een mooi akkoord liggen, waar iedereen zich in herkent. Daar gaan we voor.’

‘Die goede sfeer, dat is ook de reden dat ze ons gevraagd hebben’, zegt Baltes met een kwinkslag. ‘Wij zijn altijd optimistisch. Er moet ook gelachen worden in dit soort processen. De sfeer is enorm belangrijk.’ Een goede formateur is dus ook een people manager? Goettsch: ‘Absoluut. Wij kijken goed naar de gezichten van de mensen aan tafel. Hebben ze de juiste spirit te pakken? Daar zijn we scherp op. Je moet niet vergeten dat deze mensen straks vier jaar met elkaar verder moeten.’

Baltes: ‘Of we al met de zwaardere dossiers bezig zijn? Je weet hoe lang we bezig zijn en wat onze deadline is. Dus reken zelf maar uit. Maar als gezegd, wij zijn optimistisch; het lijkt erop dat het gaat lukken.’

‘Als nieuwe partij en fractie in de provinciale politiek staan we aan de start van een nieuw begin voor BBB. Door tijd te nemen om vanuit vertrouwen het gesprek aan te gaan, willen we een wezenlijke bijdrage leveren aan Drenthe. Onder leiding van twee ervaren formateurs en ondersteuning vanuit het ambtelijk apparaat van de provincie is de formatie een mooi en leerzaam proces. We maken stappen op alle terreinen waar we wel van zijn en maken soms ook uitstapjes naar terreinen waar we niet van zijn maar wel wat van vinden. Met onze ervaren collega's is het goed spreken en komen we tot constructieve afstemming. Op hoofdlijnen en in contact met elkaar en voor de inwoner van Drenthe.’

Gert-Jan Schuinder, Hendrik Smeenge en Egbert van Dijk (BBB)

‘Het is een intensief proces waar we in verzeild zijn geraakt, maar tevens ontzettend boeiend en leerzaam. Bij de start van de gesprekkenreeks moest elke fractie z’n visie op de toekomst geven: waar staan we over 10 jaar in Drenthe. Wij hebben toen de metafoor ingebracht dat Drenten vroeger al in staat waren om hunebedden te bouwen, dus waarom zou ons dat nu niet lukken? Als je het samen en met de juiste instelling doet, kunnen we de grote vraagstukken van deze tijd ook aan!’

Yvonne Turenhout en Hendrikus Loof (PvdA)

‘Het is een intensieve periode, maar daardoor leren we elkaar goed kennen en weten we wat we aan elkaar hebben. Het is ook goed dat we samen uitgebreid stilstaan bij alle onderwerpen. Zodat je van elkaar weet hoe je denkt en wat je belangrijk vindt. Dat betaalt zich later uit. Daarnaast ervaren we dat alle partijen steeds actief op zoek zijn naar wat ons bindt, en ook dat we elkaar wat gunnen. Dan krijg je er vertrouwen in dat je er met elkaar uitkomt: wat betreft dit akkoord, maar ook als er later nieuwe lastige dossiers op ons pad gaan komen. Dat is belangrijk voor een stabiel bestuur in Drenthe.’

Willemien Meeuwissen en Kees Vianen (VVD)

‘De gesprekken verlopen in goede sfeer met af en toe een kwinkslag. De inhoudelijke onderwerpen worden vanuit de verschillende partijen goed besproken. We zijn vol vertrouwen in de goede afloop van dit proces.’

Henk Jumelet en Bart van Dekken (CDA)