Bodem- en wateronderzoek Eelde

De mogelijke risico’s voor de volksgezondheid en het dieren- en plantenleven zijn niet volledig bekend. Er is aanvullend onderzoek nodig. Wel wordt geadviseerd om het water uit het Bongveentje en de omliggende sloten uit voorzorg voorlopig niet te gebruiken. Volgens de GGD Drenthe is er geen acuut gevaar voor de volksgezondheid. Langdurige inname van water en het eten van vissen met een te hoge concentratie PFAS kan gevolgen hebben.

Meer onderzoek nodig

Er is meer onderzoek nodig naar de herkomst, spreiding en risico's van PFAS op de lange termijn. Totdat deze onderzoeken zijn afgerond en de resultaten zijn geanalyseerd, geldt het volgende advies:

• Eet geen vis uit de sloten rondom de luchthaven of visvijver. Dit advies is in lijn met het advies van het Voedingscentrum dat voor alle Nederlandse (zoet)wateren afraadt om regelmatig zelf gevangen vis te eten.

• Laat uit voorzorg geen dieren uit dit water drinken of erin zwemmen.

• Gebruik het water uit het Bongveentje en de omliggende sloten voorlopig niet voor het besproeien van gewassen.

Drinkwater is veilig

Het drinkwater in Eelde en elders in de regio is veilig om te drinken. Het grond- en oppervlaktewater uit de omgeving van de luchthaven komt, voor zover nu bekend, niet in aanraking met het water waar Waterbedrijf Groningen drinkwater van maakt. Geen levensmiddel in ons land staat onder strengere controle dan drinkwater: de drinkwaterbronnen worden voortdurend geanalyseerd en gecontroleerd op de aanwezigheid van PFAS.

Hoe is PFAS in de sloten en het Bongveentje ontdekt?

De Omgevingsdienst Drenthe heeft in 2024 PFAS aangetroffen in de bodem en het water bij de voormalige oefenplaats van de luchthavenbrandweer bij het Bongveentje. Aanleiding voor dit onderzoek was een onderzoeksprogramma naar brandweeroefenplaatsen in de provincie. Daarna hebben het waterschap Hunze en Aa’s het water in de sloten op en rondom het luchthaventerrein onderzocht op PFAS. Op verschillende plekken is in sloten PFAS normoverschrijdend gemeten.

Maatregelen

De partijen werken eraan een volledig beeld te krijgen van de omvang, de mogelijke bron(nen) en de risico’s van de verontreiniging. Eigenaren van de percelen die grenzen aan de sloten zijn geïnformeerd.

Andere onderzoeken

Op het luchthaventerrein is in 2023 bij een bodemonderzoek PFAS gemeten in de grond en het grondwater bij de oude brandweerkazerne die zijn veroorzaakt door blusschuim. De Omgevingsdienst Drenthe heeft verder onderzoek naar die verontreiniging uit laten voeren. Omdat deze zich bij de grens van het grondwaterbeschermingsgebied bevindt, heeft Groningen Airport Eelde opdracht gegeven voor een saneringsplan voor de aanpak van de verontreiniging. Dat plan is in concept klaar en gaat naar het college van Gedeputeerde Staten van provincie Drenthe. Waterschap Noorderzijlvest heeft wateronderzoek gedaan in de Runsloot, een sloot aan het einde van de start- en landingsbaan. Ook hier zijn PFAS aangetroffen. Er zal verder onderzoek plaatsvinden naar de oorzaak van de verontreiniging.

Wat is PFAS?

PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) is de benaming voor meer dan 6.000 chemische stoffen. Dit zijn door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. PFAS staan bekend om hun water-, vuil- en vetafstotende eigenschappen en worden veel gebruikt. Vroeger ook in blusschuim. Op meer plekken in Nederland wordt PFAS gevonden op en rond locaties waar schuimblusmiddelen zijn gebruikt. Enkele PFAS (onder andere PFOS en PFOA) zijn inmiddels verboden vanwege de schadelijke effecten op mens en milieu. Om de verspreiding van PFAS in het milieu te beperken, heeft de Nederlandse overheid het Actieprogramma PFAS opgezet. Dit programma richt zich op het verminderen van de uitstoot van PFAS, het beperken van blootstelling aan deze stoffen en het zoeken naar alternatieven voor het gebruik van PFAS. De oorzaak van verontreinigingen kan al ver terug in de tijd liggen. Lees meer op de website van het RIVM.

Vragen?

De betrokken partijen kunnen zich voorstellen dat er vragen zijn na het lezen van dit bericht. Neem dan contact met één van de volgende organisaties op.

• Vragen over de gezondheid in relatie tot PFAS? U kunt contact opnemen met GGD Drenthe via telefoonnummer 0592 - 306 300. Of per mail via: [email protected]. Bereikbaar op werkdagen tussen 8.00 – 17.00 uur.

• Vragen over de gezondheid van je (huis)dier(en)? Neem contact op met uw dierenarts als u abnormale effecten of symptomen bij uw (huis)dier(en) opmerkt.

• Vragen over het waterbodem- en waterkwaliteitsonderzoek? U kunt met het waterschap Hunze en Aa’s of Noorderzijlvest contact opnemen.

• Waterschap Hunze en Aa’s: telefoonnummer 0598 – 693 800 of stel uw vraag via het contactformulier op de website.

• Noorderzijlvest: bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 08.00 uur tot 17.00 uur op 050 – 304 8911. Of mail naar [email protected] of gebruik het contactformulier op de website.

• Vragen over de drinkwaterkwaliteit? Op www.waterbedrijfgroningen.nl staat informatie over de veiligheid van het drinkwater. Voor vragen is de Klantenservice is bereikbaar via telefoon 050 – 368 8688

• Algemene vragen over PFAS in de provincie Drenthe?  U kunt bellen met de Omgevingsdienst Drenthe via telefoonnummer 0800 – 9102 of [email protected].

• Vragen aan de provincie Drenthe? Neem dan contact op met het klantcontactcentrum via 0592 – 365 555 of [email protected].